THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ

HIỆU MINH

Có những giá trị chung của nhân loại được cả thế giời công nhận như “pháp luật thượng tôn”. Phải chăng đưa yếu tố nhân thân tốt nhằm giảm nhẹ tội đôi khi đã làm pháp luật không còn nghiêm minh?

Đạo diễn Roman Polanski bị bắt

Ngày 27/09, Washington Post đưa tin, Roman Polanski- đạo diễn nổi tiếng người Mỹ, gốc Ba Lan, bị bắt vì tội quan hệ tình dục với trẻ em từ hơn 30 năm trước. Ông này đã bị cảnh sát Thuỵ Sỹ đưa vào trại hôm Thứ Bảy, 26/9/2009, khi tới dự liên hoan phim Zurich.

Ông đã thừa nhận hành vi này vào năm 1977. Tuy nhiên, Polanski đã trốn khỏi nước Mỹ nên chưa hoàn thành vụ xét xử dù ông đã sống trong tù 42 ngày để kiểm tra tâm lý. Hiện ông đang sống yên ổn tại Pháp vì giữa Pháp và Hoa Kỳ không có hiệp ước dẫn độ tội phạm.

Có vụ bắt giữ là do chính quyền Mỹ đã liệt ông vào dạng truy nã trên toàn cầu suốt từ năm 2005 tới nay. Vị đạo diễn 76 tuổi nhiều khả năng bị dẫn độ về Mỹ do yêu cầu của tòa án liên bang Hoa Kỳ.

Mấy năm trước một vị giám đốc nhà ta cũng bị xích tay khi đi dự triển lãm tại đất nước có hồ Leman thơ mộng vì đã vi phạm luật cạnh tranh của Mỹ. Anh chàng Thụy Sỹ này rất thích giúp bắt nghi phạm cho các nước khác.

Nhân thân của Polanski rất hoành tráng. Ông là người đóng góp lớn cho nghệ thuật Thứ 7 thế giới những bộ phim nổi tiếng với các giải cao trên phim trường quốc tế như Chinatown" hay "Rosemary’s Baby". Phim “The Pianist – Dương cầm” từng đoạt giải Oscar 2003 dành cho đạo diễn, nhưng lần đó ông không tới dự và ban tổ chức đã trao giải vắng mặt, chắc sợ bị cảnh sát Hoa Kỳ bắt tại Hollywood.

“Thân” nhân của Polanski còn mạnh hơn thế. Là một người nổi tiếng nên khi nghe tin ông bị bắt, ban tổ chức liên hoan phim Zurich đã bị sốc và kinh hoàng, trong khi Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp choáng váng, rất lo lắng cho số phận của Polanski.

Continue reading →

Filed under: Xã hội, nhà nước và pháp luật Việt Nam | Leave a comment »

NGUYỄN ĐỨC LAM

Hai từ “house” và “home” trong tiếng Anh đều nghĩa là nhà. Nhưng khi xử một vụ kiện, mô tả về sự việc ngôi nhà bị cháy, Toà phúc thẩm ở Anh đã dùng từ “house”, có thể dịch là ngôi nhà. Còn khi nói về mối liên hệ giữa bà chủ và ngôi nhà của bà, Toà lại dùng từ “home”, có thể dịch là tổ ấm.

Năm 1987 Toà phúc thẩm của Anh (Court of Appeal) xử vụ bà Attia kiện Công ty cung cấp gas Anh (British Gas). Theo truyền thống xét xử của Anh, Toà phúc thẩm khi xử vụ này đã dựa trên quyết định của vụ MacLoughlin kiện O’Brian do Viện Nguyên lão Anh (House of Lords) xét xử. (Xem Box)

Box: Vụ Atia kiện Công ty cung cấp gas Anh: Attia gọi người của Công ty đến lắp hệ thống sưởi ấm cho nhà bà, nhưng trong lúc làm việc, do sơ ý, họ để lửa bén vào gác xép. Khi đội cứu hoả đến, lửa đã lan khắp nhà, và bốn tiếng sau, ngọn lửa thiêu rụi toàn bộ ngôi nhà cùng tài sản trong đó. Bà Attia đệ đơn lên toà với hai khoản kiện: đòi bồi thường thiệt hại ngôi nhà và tài sản; và đòi bồi thường thiệt hại do bị sốc về tinh thần khi phải chứng kiến ngôi nhà của mình bị thiêu rụi. Công ty cung cấp gas đồng ý bồi thường thịêt hại về tài sản, nhưng từ chối bồi thường cho cú sốc tinh thần. Toà sơ thẩm cũng đồng ý với lập luận của bị đơn và bác khoản kiện thứ hai của bà. Bà Attia kiện tiếp lên Toà phúc thẩm của Anh. Toà này đã chấp thuận khoản kiện và buộc bị đơn phải bồi thường thiệt hại tinh thần cho bà Attia.

Vụ MacLoughlin kiện O’Brian: O’Brian là tài xế xe tải, do sơ ý đã đụng phải chiếc xe con do ông MacLoughlin lái chở ba người con. Kết cục là ông MacLoughlin và hai người con bị thương nặng, người con thứ ba chết ngay. Bà MacLoughlin lúc ấy đang ở nhà cách đó hai dặm, được một người đi mô tô đến báo và chở bà đến bệnh viện. Bà MacLoughlin đã kiện O’Brien phải bồi thường thiệt hại tinh thần do bà bị sốc khi nghe tin dữ, sau đó càng sốc hơn khi thấy một đứa con chết, tình cảnh chồng và hai đứa con khác bị thương nặng đang đau đớn, kêu la. Toà sơ thẩm và Toà phúc thẩm đều bác đơn kiện của bà, nhưng Viện Nguyên lão đã chấp thuận, buộc bị đơn phải bồi thường cho bà.

Continue reading →

Filed under: Xã hội, nhà nước và pháp luật Việt Nam | Leave a comment »

Việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri là vấn đề quan trọng, luôn được cử tri và Quốc hội quan tâm. Ủy ban thường vụ Quốc hội xin báo cáo Quốc hội về tình hình giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri từ kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XII đến nay như sau:

1/ Về việc tiếp nhận và chuyển ý kiến, kiến nghị của cử tri đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết

Tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XII, thông qua báo cáo của 63 Đoàn đại biểu Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã nhận được 2466 ý kiến, kiến nghị của cử tri cả nước gửi tới kỳ họp. Ủy ban thường vụ Quốc hội đã phối hợp với Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xây dựng Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã trình bày báo cáo này tại phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội. Đồng thời, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Ban Dân nguyện tập hợp các ý kiến, kiến nghị của cử tri để gửi đến các vị đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội. Tất cả các ý kiến, kiến nghị của cử tri đã được nghiên cứu một cách nghiêm túc. Sau khi phân loại những ý kiến, kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan nhà nước ở địa phương, những ý kiến, kiến nghị đã được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết từ trước kỳ họp thứ 4, còn lại 651 ý kiến, kiến nghị của cử tri thuộc trách nhiệm xem xét, giải quyết của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, cụ thể là: 94 ý kiến, kiến nghị của cử tri có nội dung liên quan đến hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội; 547 ý kiến, kiến nghị với Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan thuộc Chính phủ; 09 ý kiến, kiến nghị với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao; 01 ý kiến, kiến nghị với Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam.

Ngay sau khi kết thúc kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XII, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Ban Dân nguyện kịp thời chuyển các ý kiến, kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Continue reading →

Filed under: Xã hội, nhà nước và pháp luật Việt Nam | Leave a comment »

NGUYỄN ĐỨC LAM

I- MỞ ĐẦU

Trong thời gian qua, trên đường chuẩn bị tiến tới chuyên nghiệp, Quốc hội đã có những bước đổi mới, trong đó có đổi mới trong quy trình lập pháp. Nằm trong tiến trình chung đó, một số giải pháp đã được thực hiện nhằm nâng cao vai trò của các uỷ ban trong hoạt động của Quốc hội nói chung và trong quy trình lập pháp nói riêng. Chẳng hạn như mới đây Uỷ ban Pháp luật cũ đã được tách thành Uỷ ban Pháp luật và Ủy ban Tư pháp. Tuy nhiên, nói chung dấu ấn của hệ thống uỷ ban vẫn còn chưa đậm nét. Câu hỏi đặt ra ở đây là làm thế nào để nâng vị thế, vai trò của các uỷ ban của Quốc hội trong quy trình lập pháp hiện nay?

Bài viết này thử nhìn ra ngoài một chút, cụ thể là tìm hiểu kinh nghiệm tổ chức phiên điều trần của uỷ ban một số nghị viện trên thế giới trong quy trình lập pháp, những ích lợi mà hình thức này mang lại đối với hoạt động làm luật của nghị viện. Từ đó, đối chiếu với giai đoạn thẩm tra trong quy trình lập pháp ở nước ta để nghiên cứu khả năng áp dụng thủ tục điều trần trong hoạt động thẩm tra của các Uỷ ban của Quốc hội nước ta. Bài viết này sẽ chứng minh rằng, mặc dù gặp phải một vài khó khăn, nhưng có thể ứng dụng những khía cạnh hợp lý của hình thức điều trần vào giai đoạn uỷ ban trong quy trình lập pháp Việt Nam.

II – Giới thiệu chung về điều trần

1. Định nghĩa, tầm quan trọng của điều trần

Điều trần là phiên họp của UB nghị viện một số nước như Mỹ, Canada, Úc, Braxin, Thuỵ Điển, Na Uy, Philipinnes[1], thường là mở công khai, để thu thập thông tin và ý kiến về một dự luật nào đó, hoặc để tiến hành điều tra về một vấn đề thời sự nào đó, hoặc để giám sát, đánh giá hoạt động của chính phủ hoặc việc thực thi pháp luật. Trong một số trường hợp, điều trần hoàn toàn mang tính chất giải thích, cung cấp những chứng cứ hoặc số liệu về một vấn đề đang diễn ra. Có bốn loại điều trần: điều trần lập pháp, điều trần giám sát, điều trần điều tra, và điều trần thông báo[2]. Trong số này, điều trần lập pháp là phổ biến nhất, và thậm chí nhiều khi các dạng điều trần khác cũng phục vụ cho hoạt động lập pháp. Mục đích của bài viết này cũng chính là bàn về dạng điều trần lập pháp này.

Continue reading →

Filed under: Xã hội, nhà nước và pháp luật Việt Nam | Leave a comment »

THS. BÙI XUÂN PHÁI – Khoa Pháp luật Hành chính – Nhà nước, Đại học Luật Hà Nội

Cho đến nay, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về sự xuất hiện của nhà nước. Các công trình đó ít nhiều đã chỉ ra những nội dung khoa học cho biết về cách thức, thời gian, điều kiện cho sự ra đời của các nhà nước như công trình nghiên cứu có tính chất kinh điển[1], các giáo trình lịch sử hay lý luận nhà nước và pháp luật của các cơ sở đào tạo luật…

Nó cho thấy sự phức tạp của việc nghiên cứu quá trình ra đời của nhà nước. Sự phức tạp đó không chỉ ở chỗ các nguồn tư liệu rất phong phú, có rất nhiều quan điểm chưa phải là đã nhất trí với nhau mà còn ở chỗ biểu hiện của bản thân sự ra đời của nhà nước. Hiện nay, có một quan điểm có thể coi như được thừa nhận chung là nhà nước ra đời trên cơ sở của xã hội đã phát triển đến một trình độ nhất định với sự xuất hiện của chế độ tư hữu sau khi có sự phân công lao động xã hội và trong xã hội đã xuất hiện giai cấp và đấu tranh giai cấp.

Tuy nhiên, cho đến nay, những thông tin có được từ các hoạt động như khảo cổ với những thư tịch cổ, các công cụ lao động, sinh hoạt… của con người thời kỳ cổ đại, từ các công trình nghiên cứu lịch sử đã cho chúng ta những cách nhìn toàn diện hơn về sự ra đời của các nhà nước cũng như pháp luật. Bài viết này là sự bày tỏ một số suy nghĩ của bản thân về sự xuất hiện của nhà nước, trong đó có sự so sánh và đưa ra cách luận giải về sự khác nhau trong sự xuất hiện của các nhà nước ở phương Đông và phương Tây và ý nghĩa của việc xác định sự khác nhau đó.

Trong bài viết này, xin được ngược dòng thời gian để trở về quá khứ, thông qua những kết quả của lịch sử để lại và hiện thực cuộc sống để lý giải về sự xuất hiện của nhà nước dưới các góc độ văn hóa, kinh tế, chính trị…

Continue reading →

Filed under: Xã hội, nhà nước và pháp luật Việt Nam | 52 Comments »